Binnen het project van bekwaam naar bevoegd hebben wij meerdere kandidaten die in de problemen zijn gekomen door groenpluk. Onze definitie daarvan: leerkrachten een contract geven zonder dat zij hun opleiding hebben afgerond (de zij-instromer daargelaten). Dit is een logische oplossing in tijden van nood, zoals nu, en lijkt ook een mooi gebaar naar je talentvolle jonge collega, maar er schuilt voor beide partijen ook een enorm risico in.

Antonino werd tegen zijn zin in een onderwijs-nomade

Een van onze kandidaten is Antonino. Hij is een hardwerkende, talentvolle en graag geziene collega en docent Klassieke Talen (zijn verhaal hoor je hier). Antonino is 21 jaar geleden bijna afgestudeerd en alvast aan het werk gegaan, omdat er -ook toen al- veel behoefte was aan docenten zoals hij. Prachtig voor hem en de school! Maar het verhaal kreeg een hele lange nare staart. Waar zowel Antonino zelf als zijn leidinggevende destijds verantwoordelijk voor zijn… Antonino kwam door de werkdruk maar niet aan afstuderen toe dus bleef hij onbevoegd. Ervaring deed hij op als geen ander! Want zijn onbevoegdheid zorgde ervoor dat hij nooit een vast contract kreeg, maar zijn bekwaamheid dat hij wel altijd snel een nieuwe baan vond. Dat laatste is een schrale troost, want Antonino werd zo tegen zijn zin in een onderwijs-nomade die van school naar school trok. Hij verbond zich steeds opnieuw aan de leerlingen en collega’s en moest steeds opnieuw afscheid van hen nemen. Heeft hij niet geprobeerd om zijn bevoegdheid alsnog te halen? Zeker wel! Maar Antonino is ‘van voor het bachelor-mastersysteem’ en heeft dus officieel geen bachelor om de opleiding Klassieke Talen mee binnen te komen. Zijn studiepunten zijn reeds verlopen en dus krijgt hij te horen dat hij minimaal 8 jaar deeltijd moet studeren om zijn bevoegdheid te halen. Dit doet natuurlijk geen enkel recht aan zijn kennis en competenties. Toen Antonino zich bij ons aanmeldde gaf hij aan dat wij zijn laatste hoop waren. Dat het nomadenleven zijn tol eiste en hij het onderwijs zou verlaten als we samen geen maatwerktraject konden vinden. Challenge accepted! (Hoe dit afliep binnenkort in een nieuwe blogpost!)

We hebben een vergelijkbaar verhaal van een docent Engels. Ook ‘van voor het bachelor-mastersysteem’ en wegens groenpluk nooit zijn thesis afgemaakt. Deze docent had echter ‘het geluk’ dat een onoplettende P&O medewerker hem ooit een vast contract gaf. Prachtig! Voor een aantal jaar… Maar deze man kan nooit meer van baan veranderen en dat doet wat met een mens. Dit trekt een wissel op zijn zelfvertrouwen en eigenwaarde, want natuurlijk is zijn functioneringsgesprek goed… Ze kunnen tenslotte niet van hem af. Dat zijn collega’s en leerlingen erg blij met hem zijn doet daar voor zijn gevoel niets aan af. Die collega’s weten overigens niet eens dat hij onbevoegd is. Hij is voor dit project ‘uit de kast gekomen’. Studeren gaat niet makkelijk want de hele situatie voedt zijn faalangst. Hij gaat dit jaar, na al die jaren, zijn bevoegdheid halen. Ook dit verhaal toont eens te meer hoeveel er schuilgaat achter de bevoegd/onbevoegd discussie…

Groenpluk is niet zonder risico!

Welke les trekken we uit deze twee voorbeelden? Groenpluk is niet zonder risico! Ja, het is fijn dat je een baan aangeboden krijgt nog voordat je je diploma in je handen hebt. Zeker als dat is omdat je als talent wordt gezien, maar er komt een grote last bij: afstuderen en werken tegelijk. Scholen en besturen moeten zich daar heel bewust van zijn. De docent is verantwoordelijk, maar het is aan de school om de juiste ondersteuning te bieden, zodat deze talenten niet alleen op korte, maar ook op lange termijn hun bijdrage kunnen leveren aan ons onderwijs!