‘Ze stinken! Hier ruik zelf maar!’ Sem gooide de deur open van een lokaal waar ik mijn neus in stak. ‘Dat leren ze je niet he, op de leraren opleiding’, grijnsde Sem. Dat leerden ze me inderdaad niet op de lerarenopleiding, dus ik heb het voor jullie even uitgezocht: Pubers geuren wat rijker dan normaal omdat ze meer hormonen produceren en hun zweetklieren zich ontwikkelen. Overigens typeert de puber zich vooral doordat hij daar zelf niks van ruikt. Het subject in ontwikkeling heeft vaak zijn eigen ontwikkeling niet door.
ONTWIKKELEN HOORT BIJ ONZE SOORT
Gelukkig vinden de meeste menselijke ontwikkelingen plaats onder de reukdrempel, want ontwikkelen hoort bij onze soort. Elke ontwikkelfase kent duidelijk een begin en een eind. En als een rups die zich ontpopt tot vlinder ben je na een groot ontwikkel moment soms bijna een ander mens. Onze soort maakt van het verpoppen een traditie want zij is na 1 metamorfose natuurlijk niet af. Kleine kinderen verpoppen soms zelfs meer-jaarlijks!
Tijdens zo’n ontwikkeling voelen we ons vaak wat druilerig. Dat is ook niet zo gek want er worden allerlei bestaande structuren afgebroken en weer opgebouwd. Ga je halverwege de verpopping van een rups in de puber cocon zitten neuzen dat tref je daar dan ook noch een rups noch een vlinder aan, maar een druilerige hoopje melkachtige blubber. De omschrijving ‘een ergens in het park hangende hoop druilerige blubber’ is dus op zowel vlinder pubers als mensen pubers van toepassing. En ook u en ik herkennen de stroperige structuur van het moment vlak voor een verandering… het onbestemde brengt voor vele naast enthousiasme ook wat angst met zich mee. Maar vrees niet! Net als bij een vlinder veranderd het DNA van een puber, het DNA van de leraar, of het DNA van een onderwijsinstelling totaal niet tijdens de verandering. Wat je gaat worden staat al geschreven in je DNA, je hebt alleen de mogelijkheid nog niet gelezen. Je ontwikkeld dus slechts een nieuw stuk van wat je al kon zijn. Het enige dat men soms nog nodig heeft om een verandering door te voeren is vertrouwen. Dit vertrouwen verbasteren we overigens vaak tot ‘toestemming van de onderwijsinspectie’….
ONTWIKKELING BEGELEIDEN IS EEN COCON BOUWEN
Onze soort begeleid zijn nageslacht vaak strak. En zo zetten wij vanaf het 4de levensjaar naast ouders ook allerlei typen docenten (PO, VO, en Univarsitair) in om het meeste uit de groei te halen. Docenten bouwen elk jaar weer een stevige leercocon rondom hun leerjaar en scheppen zo de veilige condities voor hun studenten om lekker in rond te morphen. Dat we dit als gehele keten het eigenlijk fantastisch doen wordt duidelijk wanneer je bedenkt hoe het eruit zou zien als iedereen het weer zelf zou moeten doen…Het scenario dat ik dan voor me zie heeft iets weg van een achterwaarts uitgevoerde hordeloop.
Gelukkig zijn wij er, de opleiders, de coconbouwers. De vraag die dan wel gesteld moet worden is, wie bouwt de cocon voor de coconbouwers zelf? Of zijn alle onderwijsinstellingen al uitgeleerd? Ja?
WIE BOUWT HET COCON VOOR DE BEGELEIDERS?
Uit mijn persoonlijke ervaringen in de jaren van mijn lerarenopleiding kan ik op zijn zachts gezegd hier en daar een klein ontwikkelpuntje optekenen. Ontwikkelen deed ik daar, maar het one-size fits all coconnetje dat de opleiding om mij heen had gesponnen was veel te krap! Competenties die ik al bezat werden nogmaals ontwikkeld waardoor hetgeen ik wilde leren niet aan bod kon komen… Ik ontwikkelde mij vooral tot een erg “kritische vriend”…. u begrijpt waar dit heen gaat…. Ik wil het eigenlijk voor iedereen leuk houden vandaag dus ik denk dat ik mijn constructieve feedback voor de lerarenopleiding even oversla… sla 3 bladzijden om….
Okee samengevat: Hoe ouder je wordt hoe meer je toch behoefte hebt aan een wat meer op maat gemaakte cocon. Een leraar in spe cocon die ruimte bied aan de eigen ontwikkelbehoefte. Maar ik zal de lerarenopleiding mijn krappe cocon vergeven. Zij gaven deze rups destijds wel het voor ontwikkeling zo noodzakelijke vertrouwen om te starten. Ik miste namelijk 10 EC aan vakinhoudelijke kennis. U begrijpt, ik liep daarmee het risico een enorm waardeloze docent te worden. Toch mocht ik beginnen, een stuk vertrouwen dat overigens vandaag de dag niet meer bestaat. Wel vreemd want volgens mij zit dit vertrouwen wel in het DNA van de meeste lerarenopleidingen… Misschien kunnen we vandaag met deze groep weer een ontwikkelstart maken en ons DNA weer goed gaan af lezen om zo bekwaam en bevoegd weer wat dichter bij elkaar brengen. Een LIO Leerakkoor: met vertrouwen in de toekomst.
SAMEN BOUWEN AAN HET COCON VOOR LERAREN IN SPÉ
Ondertussen ben ik alleen nog wat wat verbolgen over het feit dat ze me als LIO nooit hebben verteld dat pubers zo stonken, dát had ik nou willen leren! Dat had mij voorbereid op het echte lesgeven en het gat tussen theorie en praktijk verkleind. De paar opgetrokken wenkbrauwen die ik zie bevestigen dat niet ieders leerbehoefte blijkbaar hetzelfde is. Assessments vooraf aan toelating kunnen het gat tussen theorie en praktijk dichten, en dat is nodig want je kan op papier de leukste baan in de wereld hebben, maar als in de praktijk je werkplek stinkt… dan heb je in no-time een lerarentekort…
Hier vandaag bevinden wij ons onderaan een stevige boom, door hier te zijn hebben jullie zonet een stevige tak uitgezocht. Daar gaan we onze cocon aan hangen. Je bent er zelf bij, niet bang zijn, je kernwaarden en de rest van je DNA blijven onaangetast. Laten we een leer cocon bouwen die groter is dan onszelf, waar we als keten inpassen, laten we hogere abstracte samenwerkingsvormen vinden en zaken als organisatie bewustzijn, ketenverantwoordelijkheid en collectief geheugen ontwikkelen. We hebben al allemaal hetzelfde doel, nu nog dezelfde agenda…
Geef je cocon vorm, bouw hem van vertrouwen en met een open vizier. Hoera! Jullie mogen erin! Hoera! We gaan beginnen! Laten we vervormen, laten we weer puberen. Laat ons vertrouwen op ons DNA. Laten we met lef schuren tegen de wanden van wat kan. En laten we deze cocon pas openbreken wanneer bekwaam zijn weg kan vinden naar bevoegd.
HEB VERTROUWEN
En mocht je op een slecht moment het gevoel hebben dat je in een druilerig hoopje melkachtige blubber zit, bel dan niet de onderwijsinspectie, heb vertrouwen, het wordt een vlinder.
