VERSLAG STARTBIJEENKOMST ‘VAN BEKWAAM NAAR BEVOEGD’

2 november 2017

Met ca. 40 deelnemers – leraren, schoolleiders, bestuurders, opleiders, toets-deskundigen en vertegenwoordigers van VO-raad, OCW en de Onderwijsinspectie – hebben we op donderdag 2 november j.l. het project van ‘Bekwaam naar bevoegd’ afgetrapt!  Samen zijn we ingegaan op de uitdagingen die dit project voor ieder van de betrokken partijen met zich meebrengt, maar ook op de verantwoordelijkheid die ieder van de partijen kan nemen om te zorgen dat we samen zoveel mogelijk leren de komende twee jaar. Vanuit alle verschillende invalshoeken is een inleiding gegeven op basis van ervaringen uit de praktijk. Meer informatie hierover vindt u in het programma en de slides.

Wat duidelijk naar voren kwam is dat dit project lef, creativiteit, flexibiliteit en een pro-actieve houding vergt van ieder van de betrokken partijen. Dit is spannend, maar zorgde, dankzij de open sfeer, voor een goede energie en één-voor-allen-allen-voor-één gevoel. Daar willen we alle aanwezigen graag voor bedanken.

Naar aanleiding van de verschillende presentaties zijn we met alle deelnemers in gesprek gegaan over wat er nodig is om zoveel mogelijk te leren de komende twee jaar. We vatten de uitkomsten van dit gesprek hieronder bondig samen in termen van mentaliteit, processen en instrumenten:

MENTALITEIT

      • Open houding – “Open blik voor oplossingen in ongebruikelijke situaties.”
      • Verantwoordelijkheid nemen – “… om onze manier van werken fundamenteel te heroverwegen ten behoeven van het hogere doel.” 
      • Vertrouwen in elkaar en in onszelf – “Uitgaan van gemeenschappelijk verantwoordelijkheid en niet met vingers wijzen.”
      • Kwetsbaarheid – “Durf fouten te maken en leer daarvan.”
      • Lef – “… om ‘buiten de lijntjes te kleuren’ als de situatie daarom vraagt.”
      • Waardering voor brede én diepe ontwikkeling van competenties. – “Deze tijd vraagt meer van een leraar dan kennis, pedagogische en didactische vaardigheden. Een brede oriëntatie is van belang, maar juist studenten met brede studies lopen vast op de verwantschapstabellen.”
      • Kwaliteit staat voorop – “Dat betekent reeds aanwezige competenties erkennen, ook als we niet precies weten hoe, waar en wanneer deze zijn ontwikkelt. Anderzijds betekent het ook dat zij die het vermogen niet hebben om de juiste competenties te ontwikkelen niet voor de klas komen te staan.”

PROCESSEN

      • Aan de slag gaan en werkende weg problemen en weerstanden aanpakken.
      • Ruimte creëren en geven om te experimenteren.
      • Samen opleiden – “In de driehoek student/docent-opleiding-school kom je er altijd uit.”, “Het is veel beter, maar ook veel leuker, om leraren opleiden samen te doen.”, “Het is fantastisch als de rollen van opleiders, scholen, docenten en studenten door elkaar beginnen te lopen en mensen samen leren.”
      • Fundamentele aannames ter discussie durven stellen – Voorbeeld:“Wordt het geen tijd voor een algemene bevoegdheid voor docent-begeleiders in het VO.”
      • Werken als team – “We moeten elkaar legitimeren. Door elkaar te steunen bij onorthodoxe oplossingen.”, “Wie maakt ons wat als wij (opleidingen/opleiders en scholen/schoolleiders) er samen voor staan?”
      • Valideren als onderdeel van het leerproces voor alle partijen – “Test-momenten bieden de mogelijkheid om over, van en met elkaar te leren. Wat werkt wel, en wat werkt niet? En welke rol speelt ieder van ons in dit proces?”
      • Regelmatige reflectie op je eigen leerproces, individueel én samen met anderen in ‘continue dialoog’. – “Door samen te reflecteren op wat we doen, vergroten we ons leereffect.”
      • Vakinhoudelijke verenigingenen profielorganisaties deelgenoot maken van het probleem en betrekken bij het proces.
      • Scherp kijken naar de wet, het bevoegdhedenstelsel en naar de OER – “We moeten onderzoeken waar het wringt en waar oplossingsmogelijkheden precies liggen.”

INSTRUMENTEN

      • Summatieve én formatieve assessments afwisselen van begin af aan. – “Toetsen als startpunt voor leren gebruiken.”
      • Portfolio-ontwikkeling vooraf aan toelatingsprocedure. – “Zonder een portfolio is gepersonaliseerd leren onmogelijk. Met een portfolio kan de lerende zijn/haar stem laten horen.”, “Toetsen, beoordelen, streng zijn en niet luisteren kunnen we als de besten, maar in een proces van portfolio maken moeten opleiders en studenten samen optrekken.”
      • Observatietools voor beoordelen les- en docent-competenties.
      • 360 graden feedback tool
      • Reflectietools
      • Formatieve kennistoetsen – “Voor de beta-vakken zijn deze er al. Ze zijn essentieel in dit project.”